Το παίγνιο της «κότας» και τα 12 ναυτικά μίλια

Εδώ και χρόνια η Τουρκία μας απειλεί με πόλεμο, στην περίπτωση που ασκήσουμε το δικαίωμά μας να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια. Αυτό είναι το περίφημο casus belli (αιτία πολέμου). Πρόκειται για μία συμπεριφορά που είναι αντίθετη στο Διεθνές Δίκαιο, παραβιάζει κάθε κανόνα καλής γειτονίας και, βεβαίως, τις αρχές της ΕΕ που πρέπει να διέπουν τις σχέσεις τρίτων κρατών με τα κράτη μέλη της.

Με αυτόν τον τρόπο η Τουρκία έχει μεταφέρει το βάρος της απόφασης σε εμάς, εφαρμόζοντας απέναντί μας μία τακτική, που επιχειρεί να αποτρέψει μέσω της απειλής σύγκρουσης την άσκηση των δικαιωμάτων μας, και η οποία αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο γνωστά παίγνια, αυτό της «κότας» (“chicken”). Έτσι καταλήγουμε εμείς να προβληματιζόμαστε, όπως καθένας από τους δύο οδηγούς στο παίγνιο, για το αν όντως ο απέναντι, έστω και την τελευταία στιγμή, θα στρίψει ή αν θα επιμείνει στην πορεία του και θα υπάρξει σύγκρουση.

Στην περίπτωση αυτού του casus belli, οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί και η Τουρκία εφαρμόζει απέναντί μας την ίδια τακτική που εφαρμόσαμε εμείς απέναντί της κατά την κρίση του 1987, την οποία θα έπρεπε να μελετήσουν πολλοί αρμόδιοι και αναλυτές στον τόπο μας, ώστε να αντιληφθούν κάποια πράγματα για τη διαχείριση κρίσεων.

Η δική μας μακροχρόνια απραξία απέναντι στην απειλή πολέμου εκ μέρους της Τουρκίας, οδηγεί την τελευταία στο συμπέρασμα ότι λαμβάνουμε την απειλή της στα σοβαρά και ότι φοβόμαστε. Δεν έχουμε τουλάχιστον προσπαθήσει να δείξουμε ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο…

Σε αυτό το πλαίσιο, η επιλογή του να ανακηρύξουμε χωρικά ύδατα εύρους 12 ναυτικών μιλίων μόνο στο Ιόνιο σημαίνει ότι επιβεβαιώνουμε την άποψη της γείτονος, ότι φοβόμαστε, ότι η τακτική της είναι επιτυχής και ότι όπως η εν λόγω τακτική είναι αποτελεσματική στα χωρικά ύδατα, θα είναι αποτελεσματική και σε άλλα, για παράδειγμα στο θέμα της ΑΟΖ.

Με βάση τα παραπάνω είναι σκόπιμο να αποφευχθεί η κατά περιοχές επέκταση των χωρικών μας υδάτων, της οποίας τα συγκεκριμένα οφέλη δεν είναι προφανή. Όμως το ενδεχόμενο της επέκτασης στο σύνολο του θαλάσσιου μας χώρου θα πρέπει να εξετασθεί με νηφαλιότητα και σοβαρότητα και να αποφασισθεί τελικά το πρακτέο. Για μια τέτοια απόφαση, ωστόσο, χρειάζεται προετοιμασία και σχεδιασμός. Ας είμαστε έτοιμοι και ας περιμένουμε ή ας δημιουργήσουμε την κατάλληλη ευκαιρία για να το πράξουμε.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στις Απόψεις

Λόγος επαινετικός στον Καπετάνιο Παναγιώτη Τσάκο και στη ναυτοσύνη των Ελλήνων

Χαιρετισμός κατά την τελετή αναγόρευσης του Καπετάνιου Παναγιώτη Τσάκου σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος ΔΕΣ,

Αμφιθέατρο Τελετών Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Τετάρτη 15 Μαίου 2019, 19.00’.

Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας είναι αυτοδημιούργητο! Ξεκίνησε ταπεινά στις δύσκολες ώρες του εμφυλίου για να ετοιμάσει επαγγελματίες που θα στήριζαν την μετέπειτα οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Αυτό το Ίδρυμα με πολλή δουλειά, μακριά από το κέντρο, ξεπέρασε κάθε προσδοκία και κατέστη διεθνώς γνωστό χάρη στους αποφοίτους του και το προσωπικό του, τον επαγγελματισμό και την επιστημοσύνη τους, αλλά και το βαρύ σε συμβολισμούς όνομά του. Εμείς εδώ είμαστε η δημιουργική και περήφανη Ελλάδα!

Σήμερα, κυρίες και κύριοι, τιμάμε στον Πανεπιστήμιο Μακεδονίας έναν άνθρωπο, επιτρέψτε μου την αναλογία, με παρόμοια διαδρομή, τον Καπετάνιο Παναγιώτη Τσάκο, και στο πρόσωπό του την διαχρονική δημιουργικότητα και ναυτοσύνη των Ελλήνων.

Όλα ξεκίνησαν στο Αιγαίο από τους Κρήτες και τον Μίνωα που «πρώτος … κυριάρχησε στο μεγαλύτερο μέρος της θαλάσσης». Και ακολούθησαν πολλοί άλλοι. Τα ελληνικά πλοία ταξίδευαν από την Κριμαία ως τις Κασσιτερίδες Νήσους. Και μετά, σιγά-σιγά, ήρθαν οι Αθηναίοι με τις περίφημες τριήρεις και τις ολκάδες, και οι Χιώτες, οι Μυτιληναίοι, οι Σαμιώτες, οι Κερκυραίοι, οι Συρακούσιοι. Και ο Αλέξανδρος με το ναυτικό του που ο Νέαρχος εξερεύνησε τον Ινδικό Ωκεανό, αλλά και οι Επίγονοι που επανειλημμένα ναυμάχησαν νικηφόρα τους Ρωμαίους. Και ακολούθησαν οι Βυζαντινοί δρώμονες και το υγρό πυρ, για να γράψει ο Κεκαυμένος στο Στρατηγικόν του «Ο στόλος εστίν η δόξα της Ρωμανίας».

Όταν σκλαβωθήκαμε, οι Έλληνες ναύτες σταμάτησαν τον κατακτητή γεμίζοντας τα σκάφη των Δυτικών και εγκαταλείποντας τους Οθωμανούς, για να έλθει η νίκη της Ναυπάκτου. Ακολούθησαν οι Υδραίοι, οι Σπετσιώτες, οι Ψαριανοί, οι Χιώτες και έφεραν πλούτο, και έβαλαν κανόνια για να ελευθερώσουν την πατρίδα και να την μεγαλώσουν, αργότερα, με προπομπό το θωρηκτό Αβέρωφ. Κι όλοι μαζί στον 20ό αιώνα δημιούργησαν το Εμπορικό μας Ναυτικό – το μεγαλύτερο στην οικουμένη, τον συντελεστή ισχύος μας στην ένταξή μας στην Ευρώπη, αλλά και σήμερα στον κόσμο, κι ας μην τόχουμε καταλάβει…

Όλα όμως αυτά δεν ήταν μόνο πλοία… Δεν ήταν καν ο Ποσειδώνας, η Γοργόνα ή ο Άη-Νικόλας. Ήταν οι άνθρωποι!  Άνδρες, λέει ο Θουκυδίδης, «είναι η πόλη και όχι τα τείχη και τα κενά ανδρών πλοία» (7.77.7).

Είμαστε εμείς όλοι, αλλά και άνδρες σαν τον Καπετάνιο που δημιούργησαν, που σήκωσαν την Ελληνική σημαία σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υδρογείου, που έφεραν χρήματα στον τόπο, που στηρίζουν τον Ελληνισμό απανταχού της Γης.  Ακούστε μερικά μόνο από τα ονόματα των 96 πλοίων του: Ηρακλής, Οδυσσέας, Δέκαθλον, Πένταθλον, Αρχάγγελος, Παρθενών, Μαραθών, Προποντίς, Προμηθέας, Πυθέας, Περικλής, Πρωτέας, Ολυμπία, Σαλαμίνα, Σωκράτης, Άρτεμις, Αφροδίτη, Απόλλων, Άρης, Αριάδνη, Αιγαίας, Αμφιτρίτη, Δελφοί, Βόσπορος, Βυζάντιο, Βασιλεύουσα, Ειρήνη, Μαρία, αλλά και Eurochampion2004.

Ο Παναγιώτης Τσάκος είναι Καπετάνιος Χιώτης, ορμάται από έναν τόπο βασανισμένο από τις καταστροφές που υπέστη, αλλά και φημισμένο για την ναυτική του παράδοση και την προκοπή των ανθρώπων του. Η φήμη των Χίων ξεκινάει από την αρχαιότητα! Ο Θουκυδίδης και πάλι γράφει πως «οι Χίοι κατώρθωσαν να ευημερούν και να είναι συγχρόνως σώφρονες, και όσο περισσότερο αυξανόταν η ισχύς της πόλης τους, τόσο καλύτερα ρύθμιζαν τις υποθέσεις τους για να εξασφαλίζουν το μέλλον».

Με αυτές τις σκέψεις καλωσορίζω στη Σχολή Κοινωνικών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και Τεχνών τον Καπετάνιο Παναγιώτη Τσάκο, τιμώντας την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη ναυτοσύνη του, την επιχειρηματικότητά του, την αγάπη του για την Πατρίδα και ιδιαίτερα τη Μακεδονία, την σωφροσύνη του – αντάξια των προγόνων του – να στηρίξει τον Ελληνισμό και τον πολιτισμό μας απανταχού της Γης!

Αλλά και την ανθρωπιά του στους εργαζόμενους. Στην είδηση της αναγόρευσής του, με πλησίασε γιος ναυτικού του και μου μετέφερε ότι ο Καπετάνιος έτρωγε στο γραφείο του με τις οικογένειές τους όταν οι πατεράδες έπιαναν Πειραιά, ότι τα παιδιά τους όταν αρίστευαν τα έστελνε ταξίδια στο εξωτερικό και ότι όταν οι ναυτικοί του ήθελαν δάνειο για να αγοράσουν σπίτι, το έπαιρνε πάνω της η εταιρία για να αποφύγουν τους τόκους.

Από σήμερα ο Καπετάνιος θα ανήκει στον στενό κύκλο των επίτιμων διδακτόρων του Τμήματος, του μεγάλου θεωρητικού Kenneth Waltz, της Προέδρου του NYU Katherine Fleming, αλλά και δύο πρώην Προέδρων Δημοκρατίας, του Καρόλου Παπούλια και του Δημήτρη Χριστόφια.

Άξιος!